Araştırma Makalesi
Yıl 2020,
Cilt: 11 Sayı: 30, 621 - 647, 31.08.2020
Öz
The integration of new mobile and digital technologies into city assets becomes important in the productive and effective implementation of urban services. One of the most important events of today seems to be the digitalization of cities which creates Smart Cities (SC). SC implementations have started to offer important opportunities in ensuring city security, finding addresses, providing fluidity in traffic, invoicing utility services, saving energy in using city resources, and activating municipal services. Therefore, “Measuring the level of digitalization of cities has been identified as one of the most important problems (duties) of cities (managers)” and a solution was sought in the research. The dimensions, Critical Success Factors (CSF) and indicators that affect digitalization of cities have been compiled by means of literature review and field interviews. With the help of an arranged Excel table, the indicator data affecting the digital transformation of eight towns in Zonguldak province were collected and the “Urban Digitalization Index” (UDI) of the towns was calculated and “Urban Digitalization Maps” (UDM) were used to visualize the digitalization status of towns. It is seen that the digitalization level of each town is different depending on the total values of the indicators listed in the prepared table.
Anahtar Kelimeler
Smart Cities Digital Transformation City Digitalization Index City Digitalization Map Critical Success Factors
Kaynakça
- Ahvenniemi, H., Huovila, A., Pinto-Seppä, I., & Airaksinen, M. (2017). What are the differences between sustainable and smart cities? Cities, 60, s. 234-245.
- ATGM. (2018). Toplam AR-GE merkez sayısı. Ekim 23, 2019 tarihinde https://atgm.sanayi.gov.tr/Handlers /DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=0f2b8c0e-d0cc-46a6-b7d0-4a4ed4b6ec0a adresinden alındı
- Banger, G. (2017). Endüstri 4.0 ekstra. Ankara: Darlion Yayınları.
- Banger, G. (2018). Endüstri 4.0 ve akıllı işletme (2. Baskı). Ankara: Darlion Yayınları.
- Berger, R. (2019). The smart city breakaway. How a small group of leading digital cities is outpacing the rest. Ağustos 20, 2019 tarihinde https://www.rolandberger.com/publications/publication_pdf /roland_berger_smart_city_breakaway_1.pdf adresinden alındı
- Borja, J., & Castells, M. (1997). Local and Global: Management of Cities in the Information Age. United Nations Centre for Human Settlements (Habitat). UNCHS. UK: Earthscan Publications Ltd.
- Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social critique of the judgement of taste. London & New York: Routledge.
- BSI. (2015). Smart cities overview-guide. BSI:PD 8100.
- BTGM. (2019). Teknoloji geliştirme (Teknokent) bölgeleri. Ekim 22, 2019 tarihinde https://btgm.sanayi.gov.tr /Handlers/DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=4d9b6b9a-839b-446e-af35-aafe40b65946 adresinden alındı
- BTK. (2018). Genişbant internet kullanıcı sayıları. Ekim 19, 2019 tarihinde https://www.btk.gov.tr/uploads/pages /yillik-il-istatistikleri/elektronik-haberlesme-sektorune-iliskin-il-bazinda-yillik-istatistik-bulteni-2019-v2.pdf adresinden alındı
- CBSMüdürlüğü. (2019). Akıllı şehirler beyaz bülteni. Aralık 24, 2019 tarihinde https://webdosya.csb.gov.tr /db/cbs/akillisehirler/ adresinden alındı
- Cİ. (2019). Coğrafi işaretler. Kasım 11, 2019 tarihinde https://www.ci.gov.tr/anasayfa adresinden alındı
- Cisco. (2018). Cisco Australian digital readiness index 2018: Digital dividend or digital divide? Ağustos 20, 2019 tarihinde https://www.cisco.com/c/dam/m/en_au/digital-readiness/pdfs/digital-readiness-report.pdf adresinden alındı
- Cohen, B. (2015). The smartest cities In the World 2015: Methodology. Ağustos 27, 2019 tarihinde https://www.fastcompany.com/3038818/the-smartest-cities-in-the-world-2015-methodology adresinden alındı
- Coruh, M. (2009). The factors involved in utilizing e-Municipality and municipal wireless network (MWN) technologies for effective, efficient and productive use of city resources in municipal governments in the information age. Ph.D Thesis, International School of Management, Paris.
- Coşkun, R., Altunışık, R., & Yıldırım, E. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı (9. Baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi, Ağustos 2017.
- Çoruh, M. (2010). Kent kaynaklarının etkin ve verimli kullanımında kablosuz belediye internet ağlarının (KBIA) etkileri. Akademik Bilişim 2010 Konferansı (10-12 Şubat 2010). Muğla: Muğla Üniversitesi.
- Çoruh, M. (2016). Bilişim kentleri çağı. Ankara: Post ve Post Yayıncılık, Ocak 2016.
- Çoruh, M. (2021). Kentlerin dijital dönüşümü için kritik başarı faktörlerinin belirlenmesi ve Kent Dijitalleşme Endeksi İle Kent Dijitalleşme Haritasının çıkarılması. Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü YBS Bölümü, Savunulmamış Doktora Tezi.
- EBSO. (2017). Sanayi 4.0 uyum sağlamayan kaybedecek (Düzeltilmiş 2. Baskı). Ege Bölgesi Sanayi Odası. Ekim 15, 2017 tarihinde http://www.ebso.org.tr/ebsomedia/documents/sanayi-40--gozden-gecirilmis-ikinci- baski_95869497.pdf adresinden alındı
- EDCi. (2016). European Digital City Index methodology report. Ağustos 20, 2019 tarihinde https://digitalcityindex.eu/uploads/2016%20EDCi%20Construction%20Methodology%20FINAL.pdf adresinden alındı
- Eğitimsen. (2018). Türkiye'de ortalama okul süresi (yıl). Ekim 8, 2019 tarihinde http://egitimsen.org.tr /2018-2019-egitim-ogretim-yilinda-egitimin-durumu-raporu/ adresinden alındı
- Endustri40. (2018a). Dördüncü endüstri devrimi sanayinin dijitalleşmesi. Haziran 10, 2018 tarihinde https://www.endustri40.com/dorduncu-endustri-devrimi-sanayinin-dijitallesmesi adresinden alındı
- Gökmen, L. (2016, July 1). Konutta proje ligi. Ekonomist: http://www.ekonomist.com.tr/kapak-konusu/konutta- proje-ligi.html adresinden alındı
- Habertürk. (2019). Türkiye'de ortalama yaşam beklenti süresi (yıl). Ekim 9, 2019 tarihinde https://www.haberturk.com/turkiye-de-beklenen-yasam-suresi-78-3-yil-2524926 adresinden alındı
- Herzberg, C. (2017). Akıllı şehirler dijital ülkeler. (N. Özata, Çev.) İstanbul: Infoloji Smart Solution, Optimist Yayın Grubu, Kasım 2017.
- Huang, Z., Gao, J., & Liu, R. (2019). Discussion on the key success factors of developing smart eco-city based on Analytic Hierarchy Process. Ekoloji, 28(10), s. 1651-1657. Ağustos 20, 2019 tarihinde http://www.ekolojidergisi.com/download/discussion-on-the-key-success-factors-of-developing-smart- eco-city-based-on-analytic-hierarchy-5791.pdf adresinden alındı
- IBM. (2016). How smart is your city? Helping cities measure progress. Ağustos 30, 2019 tarihinde https://www.ibm.com/downloads/cas/KLEYQE6Z adresinden alındı
- IMD. (2017). Smart City Index summary of criteria. Ağustos 22, 2019 tarihinde https://www.imd.org/smart- city-observatory/smart-city-index/ adresinden alındı
- Invest. (2018). Türkiye'deki toplam yabancı yatırımcı sayısı. Ekim 25, 2019 tarihinde http://v1.invest.gov.tr/tr- TR/turkey/factsandfigures/Pages/TRSnapshot.aspx adresinden alındı
- İren, D. (2018). Dördüncü endüstri devrimi sanayinin dijitalleşmesi. Haziran 10, 2018 tarihinde http://www.endustri40.com/dorduncu-endustri-devrimi-sanayinin-dijitallesmesi/ adresinden alındı
- Kamrysi, K., Gotzamani, K., Andronikidis, A., & Georgiou, A. C. (2014). Capturing and prioritizing students’ requirements for course design by embedding Fuzzy-AHP and Linear Programming in QFD. Eur J Oper Res: 10831094, 237(3).
- Kesikoğlu, F. (2019). Göstergelerle Zonguldak ekonomisi raporu. Zonguldak TSO.
- KOBİTEK. (2014). Toplam firma sayıları. Ekim 22, 2019 tarihinde https://kobitek.com/turkiyede-kac-sirket-var adresinden alındı
- Murray, J. (1900). Murray's hand-book constantinople Brusa, and the Throad. London: John Murray.
- Nic.tr. (2018). Toplam TR web alan adları. Ekim 20, 2019 tarihinde https://www.nic.tr /index.php?USRACTN=STATISTICS adresinden alındı
- Nick, G., & Pongrácz, F. (2016). How To measure industry 4.0 readiness of cities. Scientific Proceedings I International Scientific Conference "Industry 4.0" 2016 ISSN 1310-3946. Ağustos 21, 2019 tarihinde http://industry-4.eu/winter/sbornik/2016/2 /16.HOW%20TO%20MEASURE%20INDUSTRY%204.0%20READINESS%20OF%20CITIES.pdf adresinden alındı
- Roitman, S. (2010). Gated communities: definitions, causes and consequences. Urban Design and Planning, 163(1), 31-38.
- Rojek, C. (2000). Indexing, dragging and the social construction of tourist sights. C. R. Urry içinde, Touring cultures. Transformation of travel and theory (s. 52-74). New York: Routledge.
- Satyam, A. (2017). The smart city transformations (e-Book). New Delhi: Bloomsbury Publishing India Pvt. Ltd., January 2017.
- SBB. (2019). Türkiye bütçesi. Ekim 22, 2019 tarihinde http://www.sbb.gov.tr/2019-butcesine-genel-bakis/ adresinden alındı
- SCRanking. (2007). Smart cities – Ranking of European medium-sized cities. Ağustos 20, 2019 tarihinde http://www.smart-cities.eu/download/smart_cities_final_report.pdf adresinden alındı
- SGB. (2018). Yetişkin BT/Bilgisayar/Programcılık kursu veren kurum sayısı+Halk Eğitim Merkezi. Ekim 23, 2019 tarihinde https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=361 adresinden alındı
- TİM. (2019). Türkiye'nin eylül 2019 ihracat tutarı. Ekim 23, 2019 tarihinde https://www.tim.org.tr/tr/ihracat- rakamlari.html adresinden alındı
- TOBB. (2018). Toplam kapanan şirket (Şirket, Kop, Kişi) istatistikleri. Ekim 22, 2019 tarihinde https://www.tobb.org.tr/BilgiErisimMudurlugu/Sayfalar/KurulanKapananSirketistatistikleri.php adresinden alındı
- TT. (2018). Türk Telekom ile güçlü Belediyeler, mutlu vatandaşlar. Türk Telekom akıllı şehirler kataloğu. İstanbul.
- TUBİSAD. (2019a). Sosyal medya ve e-Ticaret kullanıcı istatistikleri. Ekim 19, 2019 tarihinde Http://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/dd-tusiad-eticaret-raporu-2019.pdf adresinden alındı
- TUİK. (2018). Türkiye nüfus verileri. Ekim 8, 2019 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/ adresinden alındı
- TUİK. (2018a). AR-Ge harcama tutarı. Ekim 23, 2019 tarihinde http://tuik.gov.tr/PreTabloArama.do adresinden alındı
- TUİK. (2019). Bilgisayar kullanıcı sayıları (masaüstü, dizüstü, tablet, netbook). Ekim 19, 2019 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028 adresinden alındı
- TUİK. (2019a). Şirketlerin bilgisayar ve web kullanım oranları. Ekim 22, 2019 tarihinde http://tuik.gov.tr /PreHaberBultenleri.do?id=30573 adresinden alındı
- Webdosya. (2019). Zonguldak belediye yüzölçümleri. Ekim 30, 2019 tarihinde https://webdosya.csb.gov.tr /db/mpgm/editordosya/file/CDP_25000/Zonguldak/PLANACIKLAMARAPORU_06072017.pdf adresinden alındı
- Wien. (2019). Smart City Wien: Framework strategy. Ağustos 30, 2019 tarihinde Https://smartcity.wien.gv.at /site/files/2016/12/SC_LF_Kern_ENG_2016_WEB_Einzel.pdf adresinden alındı
- YÖK. (2019). Türkiye'de üniversite, öğretim görevlisi ve önlisans-lisans-master-doktora öğrenci sayısı. Ekim 8, 2019 tarihinde https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden alındı
- Zikmund, W. G. (2000). Business research methods (6th addition). Texas, USA: Dryden Press. Nisan 22, 2009 tarihinde http://www.un.org/esa/population adresinden alındı
Zonguldak İli Kentlerinin Kent Dijitalleşme Endekslerine Göre Sıralanması ve Dijitalleşme Seviyelerinin Kent Dijitalleşme Haritaları ile Görselleştirilmesi
Öz
Yeni mobil ve dijital teknolojilerin dijital nesnelerle bütünleşmeye ve kentlerin dijitalleşerek Akıllı Kent (AK) haline gelmeye başlaması kent hizmetlerinin verimli ve etkin bir şekilde yerine getirilmesinde önemli hale gelmektedir. AK uygulamaları kent güvenliğinin sağlanmasında, adreslerin bulunmasında, trafikte akışkanlık, enerji tasarrufu ve verimlilik sağlanması ve belediye hizmetlerinin etkinleştirilmesinde önemli imkânlar sunmaya başlamıştır. Bu yüzden “Kentlerin Dijitalleşme seviyesinin ölçülmesi kentlerin (yöneticilerinin) en önemli sorunlarından (görevlerinden) birisi olarak belirlenmiş” ve araştırmada bu duruma çözüm aranmıştır. Bu doğrultuda yapılan bu araştırmada Literatür taraması ve mülakatlar vasıtasıyla kentlerin dijitalleşmesini etkileyen boyutlar, Kritik Başarı Faktörleri (KBF) ve göstergeler literatür taraması ve saha araştırmasıyla belirlenmiştir. Bu unsurlar yardımıyla Zonguldak ilindeki sekiz ilçenin dijital dönüşümünü etkiyen gösterge verileri toplanarak ilçelerin “Kent Dijitalleşme Endeksi” (KDE) hesaplanmış ve “Kent Dijitalleşme Haritaları” (KDH) yardımıyla ilçe belediyeleri bazında dijitalleşme seviyeleri görselleştirilmiştir. Her kentin hazırlanan tabloda listelenen göstergelerin toplam değerlerine bağlı olarak dijitallik seviyesinin farklı olduğu görülmüştür. Her bir KBF’nin kent verileriyle ölçülebilmesi için ilgili gösterge değerlerinin kent paydaşları olan belediye, BTK, TSO, Türk Telekom, Emniyet Müdürlüğü, SGK, MEB, kaymakamlık ve TUİK’den toplanması ve analiz edilerek KDH ile görselleştirilmesi ve KDE değeri doğrultusunda kentlerin dijital dönüşüme hazırlık veya AK olma seviyesinin ölçülmesi bu araştırmanın önemini artırmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Akıllı Kentler Dijital Dönüşüm Kent Dijitalleşme Endeksi Kent Dijitalleşme Haritası Kritik Başarı Faktörleri
Kaynakça
- Ahvenniemi, H., Huovila, A., Pinto-Seppä, I., & Airaksinen, M. (2017). What are the differences between sustainable and smart cities? Cities, 60, s. 234-245.
- ATGM. (2018). Toplam AR-GE merkez sayısı. Ekim 23, 2019 tarihinde https://atgm.sanayi.gov.tr/Handlers /DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=0f2b8c0e-d0cc-46a6-b7d0-4a4ed4b6ec0a adresinden alındı
- Banger, G. (2017). Endüstri 4.0 ekstra. Ankara: Darlion Yayınları.
- Banger, G. (2018). Endüstri 4.0 ve akıllı işletme (2. Baskı). Ankara: Darlion Yayınları.
- Berger, R. (2019). The smart city breakaway. How a small group of leading digital cities is outpacing the rest. Ağustos 20, 2019 tarihinde https://www.rolandberger.com/publications/publication_pdf /roland_berger_smart_city_breakaway_1.pdf adresinden alındı
- Borja, J., & Castells, M. (1997). Local and Global: Management of Cities in the Information Age. United Nations Centre for Human Settlements (Habitat). UNCHS. UK: Earthscan Publications Ltd.
- Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social critique of the judgement of taste. London & New York: Routledge.
- BSI. (2015). Smart cities overview-guide. BSI:PD 8100.
- BTGM. (2019). Teknoloji geliştirme (Teknokent) bölgeleri. Ekim 22, 2019 tarihinde https://btgm.sanayi.gov.tr /Handlers/DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=4d9b6b9a-839b-446e-af35-aafe40b65946 adresinden alındı
- BTK. (2018). Genişbant internet kullanıcı sayıları. Ekim 19, 2019 tarihinde https://www.btk.gov.tr/uploads/pages /yillik-il-istatistikleri/elektronik-haberlesme-sektorune-iliskin-il-bazinda-yillik-istatistik-bulteni-2019-v2.pdf adresinden alındı
- CBSMüdürlüğü. (2019). Akıllı şehirler beyaz bülteni. Aralık 24, 2019 tarihinde https://webdosya.csb.gov.tr /db/cbs/akillisehirler/ adresinden alındı
- Cİ. (2019). Coğrafi işaretler. Kasım 11, 2019 tarihinde https://www.ci.gov.tr/anasayfa adresinden alındı
- Cisco. (2018). Cisco Australian digital readiness index 2018: Digital dividend or digital divide? Ağustos 20, 2019 tarihinde https://www.cisco.com/c/dam/m/en_au/digital-readiness/pdfs/digital-readiness-report.pdf adresinden alındı
- Cohen, B. (2015). The smartest cities In the World 2015: Methodology. Ağustos 27, 2019 tarihinde https://www.fastcompany.com/3038818/the-smartest-cities-in-the-world-2015-methodology adresinden alındı
- Coruh, M. (2009). The factors involved in utilizing e-Municipality and municipal wireless network (MWN) technologies for effective, efficient and productive use of city resources in municipal governments in the information age. Ph.D Thesis, International School of Management, Paris.
- Coşkun, R., Altunışık, R., & Yıldırım, E. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı (9. Baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi, Ağustos 2017.
- Çoruh, M. (2010). Kent kaynaklarının etkin ve verimli kullanımında kablosuz belediye internet ağlarının (KBIA) etkileri. Akademik Bilişim 2010 Konferansı (10-12 Şubat 2010). Muğla: Muğla Üniversitesi.
- Çoruh, M. (2016). Bilişim kentleri çağı. Ankara: Post ve Post Yayıncılık, Ocak 2016.
- Çoruh, M. (2021). Kentlerin dijital dönüşümü için kritik başarı faktörlerinin belirlenmesi ve Kent Dijitalleşme Endeksi İle Kent Dijitalleşme Haritasının çıkarılması. Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü YBS Bölümü, Savunulmamış Doktora Tezi.
- EBSO. (2017). Sanayi 4.0 uyum sağlamayan kaybedecek (Düzeltilmiş 2. Baskı). Ege Bölgesi Sanayi Odası. Ekim 15, 2017 tarihinde http://www.ebso.org.tr/ebsomedia/documents/sanayi-40--gozden-gecirilmis-ikinci- baski_95869497.pdf adresinden alındı
- EDCi. (2016). European Digital City Index methodology report. Ağustos 20, 2019 tarihinde https://digitalcityindex.eu/uploads/2016%20EDCi%20Construction%20Methodology%20FINAL.pdf adresinden alındı
- Eğitimsen. (2018). Türkiye'de ortalama okul süresi (yıl). Ekim 8, 2019 tarihinde http://egitimsen.org.tr /2018-2019-egitim-ogretim-yilinda-egitimin-durumu-raporu/ adresinden alındı
- Endustri40. (2018a). Dördüncü endüstri devrimi sanayinin dijitalleşmesi. Haziran 10, 2018 tarihinde https://www.endustri40.com/dorduncu-endustri-devrimi-sanayinin-dijitallesmesi adresinden alındı
- Gökmen, L. (2016, July 1). Konutta proje ligi. Ekonomist: http://www.ekonomist.com.tr/kapak-konusu/konutta- proje-ligi.html adresinden alındı
- Habertürk. (2019). Türkiye'de ortalama yaşam beklenti süresi (yıl). Ekim 9, 2019 tarihinde https://www.haberturk.com/turkiye-de-beklenen-yasam-suresi-78-3-yil-2524926 adresinden alındı
- Herzberg, C. (2017). Akıllı şehirler dijital ülkeler. (N. Özata, Çev.) İstanbul: Infoloji Smart Solution, Optimist Yayın Grubu, Kasım 2017.
- Huang, Z., Gao, J., & Liu, R. (2019). Discussion on the key success factors of developing smart eco-city based on Analytic Hierarchy Process. Ekoloji, 28(10), s. 1651-1657. Ağustos 20, 2019 tarihinde http://www.ekolojidergisi.com/download/discussion-on-the-key-success-factors-of-developing-smart- eco-city-based-on-analytic-hierarchy-5791.pdf adresinden alındı
- IBM. (2016). How smart is your city? Helping cities measure progress. Ağustos 30, 2019 tarihinde https://www.ibm.com/downloads/cas/KLEYQE6Z adresinden alındı
- IMD. (2017). Smart City Index summary of criteria. Ağustos 22, 2019 tarihinde https://www.imd.org/smart- city-observatory/smart-city-index/ adresinden alındı
- Invest. (2018). Türkiye'deki toplam yabancı yatırımcı sayısı. Ekim 25, 2019 tarihinde http://v1.invest.gov.tr/tr- TR/turkey/factsandfigures/Pages/TRSnapshot.aspx adresinden alındı
- İren, D. (2018). Dördüncü endüstri devrimi sanayinin dijitalleşmesi. Haziran 10, 2018 tarihinde http://www.endustri40.com/dorduncu-endustri-devrimi-sanayinin-dijitallesmesi/ adresinden alındı
- Kamrysi, K., Gotzamani, K., Andronikidis, A., & Georgiou, A. C. (2014). Capturing and prioritizing students’ requirements for course design by embedding Fuzzy-AHP and Linear Programming in QFD. Eur J Oper Res: 10831094, 237(3).
- Kesikoğlu, F. (2019). Göstergelerle Zonguldak ekonomisi raporu. Zonguldak TSO.
- KOBİTEK. (2014). Toplam firma sayıları. Ekim 22, 2019 tarihinde https://kobitek.com/turkiyede-kac-sirket-var adresinden alındı
- Murray, J. (1900). Murray's hand-book constantinople Brusa, and the Throad. London: John Murray.
- Nic.tr. (2018). Toplam TR web alan adları. Ekim 20, 2019 tarihinde https://www.nic.tr /index.php?USRACTN=STATISTICS adresinden alındı
- Nick, G., & Pongrácz, F. (2016). How To measure industry 4.0 readiness of cities. Scientific Proceedings I International Scientific Conference "Industry 4.0" 2016 ISSN 1310-3946. Ağustos 21, 2019 tarihinde http://industry-4.eu/winter/sbornik/2016/2 /16.HOW%20TO%20MEASURE%20INDUSTRY%204.0%20READINESS%20OF%20CITIES.pdf adresinden alındı
- Roitman, S. (2010). Gated communities: definitions, causes and consequences. Urban Design and Planning, 163(1), 31-38.
- Rojek, C. (2000). Indexing, dragging and the social construction of tourist sights. C. R. Urry içinde, Touring cultures. Transformation of travel and theory (s. 52-74). New York: Routledge.
- Satyam, A. (2017). The smart city transformations (e-Book). New Delhi: Bloomsbury Publishing India Pvt. Ltd., January 2017.
- SBB. (2019). Türkiye bütçesi. Ekim 22, 2019 tarihinde http://www.sbb.gov.tr/2019-butcesine-genel-bakis/ adresinden alındı
- SCRanking. (2007). Smart cities – Ranking of European medium-sized cities. Ağustos 20, 2019 tarihinde http://www.smart-cities.eu/download/smart_cities_final_report.pdf adresinden alındı
- SGB. (2018). Yetişkin BT/Bilgisayar/Programcılık kursu veren kurum sayısı+Halk Eğitim Merkezi. Ekim 23, 2019 tarihinde https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=361 adresinden alındı
- TİM. (2019). Türkiye'nin eylül 2019 ihracat tutarı. Ekim 23, 2019 tarihinde https://www.tim.org.tr/tr/ihracat- rakamlari.html adresinden alındı
- TOBB. (2018). Toplam kapanan şirket (Şirket, Kop, Kişi) istatistikleri. Ekim 22, 2019 tarihinde https://www.tobb.org.tr/BilgiErisimMudurlugu/Sayfalar/KurulanKapananSirketistatistikleri.php adresinden alındı
- TT. (2018). Türk Telekom ile güçlü Belediyeler, mutlu vatandaşlar. Türk Telekom akıllı şehirler kataloğu. İstanbul.
- TUBİSAD. (2019a). Sosyal medya ve e-Ticaret kullanıcı istatistikleri. Ekim 19, 2019 tarihinde Http://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/dd-tusiad-eticaret-raporu-2019.pdf adresinden alındı
- TUİK. (2018). Türkiye nüfus verileri. Ekim 8, 2019 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/ adresinden alındı
- TUİK. (2018a). AR-Ge harcama tutarı. Ekim 23, 2019 tarihinde http://tuik.gov.tr/PreTabloArama.do adresinden alındı
- TUİK. (2019). Bilgisayar kullanıcı sayıları (masaüstü, dizüstü, tablet, netbook). Ekim 19, 2019 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028 adresinden alındı
- TUİK. (2019a). Şirketlerin bilgisayar ve web kullanım oranları. Ekim 22, 2019 tarihinde http://tuik.gov.tr /PreHaberBultenleri.do?id=30573 adresinden alındı
- Webdosya. (2019). Zonguldak belediye yüzölçümleri. Ekim 30, 2019 tarihinde https://webdosya.csb.gov.tr /db/mpgm/editordosya/file/CDP_25000/Zonguldak/PLANACIKLAMARAPORU_06072017.pdf adresinden alındı
- Wien. (2019). Smart City Wien: Framework strategy. Ağustos 30, 2019 tarihinde Https://smartcity.wien.gv.at /site/files/2016/12/SC_LF_Kern_ENG_2016_WEB_Einzel.pdf adresinden alındı
- YÖK. (2019). Türkiye'de üniversite, öğretim görevlisi ve önlisans-lisans-master-doktora öğrenci sayısı. Ekim 8, 2019 tarihinde https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden alındı
- Zikmund, W. G. (2000). Business research methods (6th addition). Texas, USA: Dryden Press. Nisan 22, 2009 tarihinde http://www.un.org/esa/population adresinden alındı
Toplam 55 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 11 Sayı: 30 |
