JSTER YAYIN POLİTİKASI

Journal of Science, Technology and Engineering Research (JSTER); Açık erişimli, online, hakemli akademik bir dergidir.

YAYIN ETİK İLKELERİ

JSTER Dergisi, bilimsel çalışmaların ilerletilebilmesi için bilgiye kolay ulaşılabilir olması gerektiğinin bilincinde bir dergi olarak, Budapeşte Açık Erişim Bildirgesinde yer alan, hakemli dergi literatürünün açık erişimli olması girişimini destekler ve yayınlanan tüm yazıları herkesin okuyabileceği ve indirebileceği bir ortamda ücretsiz olarak sunar. 12 Eylül 2012 tarihinde kabul edilen, yayın kurulumuzun da benimsediği bu açık erişim politikalarına http://www.budapestopenaccessinitiative.org/boai-10-translations/turkish-translation adresinden ulaşılabilir.

Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanmasını, yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Hakemli bir dergide bir makalenin yayınlanması, tutarlı ve saygın bir bilgi ağının geliştirilmesinde önemli bir yapı taşıdır. Yazarın ve onları destekleyen kurumların çalışma kalitesinin doğrudan bir yansımasıdır. Hakemli makaleler bilimsel yöntemi desteklemekte ve somutlaştırmaktadır.

Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi’nin yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.

Bu nedenle, beklenen etik davranış standartlarının sağlanması tüm paydaşlardan beklenmektedir. Yayınlamada dikkat edilmesi gereken etik konular:

Makale Yazarlarının Etik Sorumlulukları:
• Makalenin yazarı: Yazarlık, rapor edilen çalışmanın tasarımına, tasarımına, yürütülmesine veya yorumlanmasına önemli katkılarda bulunanlarla sınırlı olmalıdır. Yazarların katkıları hakkındaki şeffaflık, Telif Hakkı ve Yazar Sözleşmesi ile belgelenir.
• Özgünlük ve intihal: Yazarlar tamamen orijinal eserler yazdıklarından ve yazarlar başkalarının eserlerini ve / veya kelimelerini kullandıklarında, bunun uygun şekilde alıntılandığını veya alıntılandığından emin olmalıdır.
• Veri erişimi ve elde tutulması: Yazarlardan editör incelemesi için bir makaleyle bağlantılı ham verileri sağlamaları istenebilir ve bu tür verilere erişimi sağlamaya hazır olmaları gerekir.
• Birden fazla veya eşzamanlı yayın: Bir yazar genel olarak aynı araştırmayı birden fazla dergi veya birincil yayında tanımlayan yazılar yayınlamamalıdır.
• Kaynakların onayı: Başkalarının çalışmalarının uygun şekilde onaylanması her zaman verilmelidir.
• Açıklama ve çıkar çatışmaları: Tüm başvurular, potansiyel bir çıkar çatışması olarak görülebilecek tüm ilişkilerin açıklanmasını içermelidir.
• Yayınlanan eserlerde temel hatalar: Bir yazar kendi yayınladığı eserde önemli bir hata veya yanlışlık bulduğu zaman dergi editörüne veya yayıncısına derhal bildirimde bulunmak ve makaleyi geri çekmek veya düzeltmek için editörle iletişimde bulunma yükümlülüğüne sahiptir.
• İnsan veya hayvan hakları: İnsan veya hayvan denek içeren tüm çalışmalar için ulusal ve uluslararası yasalara ve yönergelere uygun olmasını sağlamak, (örneğin, WMA Helsinki Bildirgesi, NIH Laboratuar Hayvanlarının Kullanımına İlişkin Politika, Hayvanların Kullanımına İlişkin AB Direktifi) gerekli onayların alındığını onaylamak, denek mahremiyete saygı göstermek. Çalışmasına dair ilgili etik kurul onaylarını ve araştırma detaylarını çalışmanın “Gereç ve Yöntem” kısmında belirtmek.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
• Editörün karar verme sürecine katkıda bulunmak için makaleyi objektif olarak zamanında incelemek ve sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmek.
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmak. Dini, siyasi ve ekonomik çıkarlar gözetmeden çalışmayı değerlendirmek.
• Yayınlanacak makalenin kalitesini yükseltmeye yardımcı olacak yönlendirmelerde bulunmak ve çalışmayı titizlikle incelemek. Yorumlarını yapıcı ve nazik bir dille yazara iletmek.
• Editör ve yazar tarafından sağlanan bilgilerin gizliliğini korumak, gizlilik ilkesi gereği incelediği çalışmayı değerlendirme sürecinden sonra yok etmek, kör hakemliğe aykırı bir durum varsa editöre bildirmek ve çalışmayı değerlendirmemek.
• Potansiyel çıkar çatışmalarının (mali, kurumsal, işbirlikçi ya da yazar ve yazar arasındaki diğer ilişkiler) farkında olmak ve gerekirse bu yazı için yardımlarını geri çekmek konusunda editörü uyarmak.

Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
• Cinsiyet, dini veya politik inançlar, yazarların etnik veya coğrafi kökenleri üzerine ayrım yapılmaksızın görevlerini yerine getirirken dengeli, objektif ve adil bir şekilde hareket etmek.
• Dergiye gönderilen çalışmaları içeriğine göre değerlendirmek, hiçbir yazara ayrıcalık göstermemek.
• Olası çıkar çatışmalarını önlemek adına gerekli önlemleri almak ve varsa mevcut beyanları değerlendirmek.
• Sponsorlu çalışmaları veya özel konulardaki çalışmaları diğer çalışmalarla aynı şekilde ele almak,
• Etik ihlali niteliğinde bir şikayet olması durumunda, derginin politika ve prosedürlerine bağlı kalarak gerekli prosedürleri uygulamak. Yazarlara, gelen şikayete cevap vermek için bir fırsat vermek, çalışma kime ait olursa olsun gerekli yaptırımları uygulamaktan kaçmamak.
• Derginin amaç ve kapsamına uygun olmaması durumunda gelen çalışmayı reddetmek.